• خبرنامه
  • پیوندها
  • همکاری با ما
  • بازرگانی ما
  • درباره ما
  • ارتباط با ما
  • چاپ
جمعه, خرداد ۶, ۱۴۰۱
افق اندیشان مشهد
  • اخبار
  • تحلیل اخبار
  • یادداشت
  • یادداشت سردبیر
  • مقالات
  • گزیده پژوهش
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • اخبار
  • تحلیل اخبار
  • یادداشت
  • یادداشت سردبیر
  • مقالات
  • گزیده پژوهش
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
پایگاه اختصاصی افق اندیشان مشهد
بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج

خانه » آرشیو مطالب » اخبار » فرار مغزها یا مرگ سرمایه اجتماعی؟!

فرار مغزها یا مرگ سرمایه اجتماعی؟!

محمدرضا زارع برزشی توسط محمدرضا زارع برزشی
۲۶ آبان, ۱۴۰۰
0
فرار مغزها یا مرگ سرمایه اجتماعی؟!
Share on FacebookShare on Twitter

با اعمال سیاست کاهش تنش در روابط خارجی، نمی‌توان بر نرخ خروج نخبگان تأثیر چندانی گذاشت و تعداد آنها را کاهش داد. اما به نظر می‌رسد می‌توان با رعایت شایسته‌سالاری در انتصاب افراد در مشاغل علمی، مدیریتی و حاکمیت، نسبت به بهبود امنیت شغلی و وضعیت اشتغال نخبگان اقدام نمود.

یکى از معضلات کشورهاى در حال توسعه فرار مغزها است. عده‌اى معتقدند این پدیده در اثر نابسامانی‌های درون سیستمى یک نظام شکل مى‌گیرد و عده‌اى شکل‌گیرى این معضل را حاصل نظام برنامه‌ریزى کشورهاى صنعتى یا نابرابرى میان کشورهاى پیشرفته و جهان سوم مى‌دانند. به نظر شما کدامیک از این دو عامل در مهاجرت نخبگان از ایران مؤثر است؟

نوشته های مرتبط

آبادگران محلی توریستی برای زائرین یا لاکچری برای پولداران؟

بررسی ضرورت و اهمیت به کارگیری اصول معماری ایرانی اسلامی در بناهای امروزی شهری (مطالعه موردی منطقه ۱۱ شهرداری مشهد)

آیا نماهای بی هویتی مانند نماهای رومی موجب آسایش بصری است؟

اما در حقیقت هیچ یک از این دو عامل به تنهایى عامل مهاجرت نخبگان نیست. نقطه‌اى که این مهاجرین متخصص از آن خارج مى‌شوند «مبدأ» و نقطه اى که به آنجا مى روند «مقصد» است که در اینجا، مبدأ حرکت کشورهاى جهان سوم و مقصد، کشورهاى پیشرفته صنعتى هستند. مجموعه‌اى از عوامل منفى در نقاط مبدأ باعث مى‌شود متخصصان ترک دیار کنند و به مناطقى بروند که انگیزه فعالیت در آنجا بیشتر است. بنابراین در شناخت مسائل مربوط به مهاجرت وسیع نخبگان، ابتدا باید به بررسى مسائل کشورهاى مبدأ و مقصد مهاجرت توجه کنیم.

آیا فرار مغزها مسأله‌اى اجتماعى است و اگر هست چه فاکتورها و مشخصه‌هایى محدوده آن را مشخص مى‌کند؟

ما در زمره کشورهاى غیرصنعتى و مهاجر فرست هستیم و خروج متخصصان در کشور ما بالاتر از حد معمول است. کسى هم نمى‌تواند آن را انکار کند. به خصوص در چند سال اخیر که مجموعه عوامل اجتماعى و اقتصادى سبب گسترش مهاجرت در میان اقشار مختلف جامعه شده است.

حال باید توجه کرد که مسائل مربوط به متفکران، مقوله‌اى است که نمى‌توان براى آن نسخه‌اى جهانى پیچید. یعنى نمى‌توانیم مهاجرت نخبگان را در ایران و پاکستان در یک گروه بررسى کنیم. چرا که در ایران به دلیل سابقه مدنیت، ریشه قومیت و هویت ملى مطرح است. در حالى که در کشور تازه تأسیس پاکستان عنصر ملیت کم تر مورد توجه و تأکید قرار گرفته است.

به نظر می‌رسد ما در كشور با «بحران» فرار مغزها مواجه هستیم.

در اين‎باره آمار رسمي وجود ندارد. هرچه هست آمارهايي است مبتني بر برآوردهاي كلي و ‎جايي كه براي مثال خروج هر تحصيل‎كرده‎ از كشور را ثبت كند، وجود ندارد. آمارهايي مبتني بر برخي تحقيقات كه خيلي هم نمي‌شود روي صحت و سقم آن حساب كرد، مي‎گويد 75 درصد جواناني كه در پژوهش‎ها مورد سوال قرار گرفتند، تمايل به مهاجرت داشتند.

طبعا همه اين افراد از كشور خارج نمي‎شوند اما هم اكنون ميل جوان‎ها كه اكثرا تحصيل‎كرده هستند، به مهاجرت بالاست.

در كشورهاي توسعه‎يافته، چیزی به اسم فرار مغزها (brain drain) وجود ندارد و چرخش مغزها (brain circulation) مطرح است؛ يعني بين اين كشورها جابه‎جايي و تبادل نخبگان اتفاق مي‎افتد. نخبه‎ها براي مثال اگر از كانادا به آمريكا مي‎روند، به قصد كسب تجربه و افزايش سطح علمي است نه براي فرار از اوضاع نامطلوب.
در ايران اما با فرار به معني واقعي و نوعي گريز اجتماعي مواجهيم. ضمن اين‎كه از لحاظ مالي هم حمايتي از نخبگان صورت نمي‎گيرد. جوان تحصيل‎كرده با حقوق يك و نيم ميليون تومان در ماه وقتي وضعيت خودش را با دوستش در اروپا مقايسه مي‎كند، كاملا اين فاصله را حس مي‎كند. در ايران به دلايل مختلف، حس تعلق اجتماعي كاهش يافته‎است و این موضوع می‌تواند به عنوان یک عامل تهدید کننده جدی در آینده کشور و از بین رفتن سرمایه اجتماعی مطلوب، حائز اهمیت باشد.

محمدرضا زارع برزشی – دانشجوی دکتری مدیریت رسانه

 

برچسب ها: افق اندیشانفرار مغز هامشهد
نوشته قبلی

حاشیه‌شهر مشهد معلق بین شهر و روستا

نوشته‌ی بعدی

درس‌آموزه‌های برنامه‌ریزی شهری از تجربه مقابله با بیماری‌های همه‌گیر(بیماری کوید_19)

محمدرضا زارع برزشی

محمدرضا زارع برزشی

مطالب مرتبط

فضا_زمان و شهر اسلامی
یادداشت ها

فضا_زمان و شهر اسلامی

توسط admin
۲۵ اردیبهشت, ۱۴۰۱
0

زمان مانند عنصری محدود، نقش مهمی در نوع رفتار شهروندان در شهر و سعادت آنان دارد. نکته قابل توجه، ملازمت...

ادامه مطلب
بلندمرتبه نشینی و تاب‌آوری

بلندمرتبه نشینی و تاب‌آوری

۸ اردیبهشت, ۱۴۰۱
در آغاز قرن جدید زمان اصلاح نگرش در طرح بافت پیرامونی حرم مطهر فرا رسیده

در آغاز قرن جدید زمان اصلاح نگرش در طرح بافت پیرامونی حرم مطهر فرا رسیده

۲۳ فروردین, ۱۴۰۱
درس‌هایی از تغییر نقشه پاریس بعد از انقلاب فرانسه طی زمان کوتاه هفده سال

درس‌هایی از تغییر نقشه پاریس بعد از انقلاب فرانسه طی زمان کوتاه هفده سال

۲۲ فروردین, ۱۴۰۱
شهرسازی و بازآفرینی دانش بنیان

شهرسازی و بازآفرینی دانش بنیان

۱۶ فروردین, ۱۴۰۱
نوشته‌ی بعدی
درس‌آموزه‌های برنامه‌ریزی شهری از تجربه مقابله با بیماری‌های همه‌گیر(بیماری کوید_19)

درس‌آموزه‌های برنامه‌ریزی شهری از تجربه مقابله با بیماری‌های همه‌گیر(بیماری کوید_19)

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

بیشتر بخوانید

تحلیلی بر فرآیندهای صدور مجوزهای شهرسازی و سنجش میزان رضایت شهروندان از دریافت ارائه خدمات

تحلیلی بر فرآیندهای صدور مجوزهای شهرسازی و سنجش میزان رضایت شهروندان از دریافت ارائه خدمات

۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۱
معرفی سبک ایرانی_سنتی در طراحی داخلی

معرفی سبک ایرانی_سنتی در طراحی داخلی

۱۸ اردیبهشت, ۱۴۰۱

پربیننده ترین مطالب

از میان 7 طرح تفصیلی مشهد 5 طرح تایید شده است

از میان 7 طرح تفصیلی مشهد 5 طرح تایید شده است

۹ خرداد, ۱۴۰۰
روستاهای جاده سیمان مشهد در پیچ شهرستان شدن

روستاهای جاده سیمان مشهد در پیچ شهرستان شدن

۲۴ فروردین, ۱۴۰۰
آنچه فرهنگ شهروندی نامیده می‌شود

آنچه فرهنگ شهروندی نامیده می‌شود

۱۰ بهمن, ۱۳۹۸
طرح ویژه ترافیک نوروز 1401 مشهد تصویب شد

طرح ویژه ترافیک نوروز 1401 مشهد تصویب شد

۳۰ بهمن, ۱۴۰۰
معرفی بناهای تاریخی مشهد(آرامگاه خواجه ربیع)

معرفی بناهای تاریخی مشهد(آرامگاه خواجه ربیع)

۲۲ شهریور, ۱۴۰۰

درباره افق اندیشان

پایگاه خبری اختصاصی افق اندیشان مشهد زیرمجموعه شرکت خلاق رسانه ای افق اندیشان رسانه شرق، با شماره مجوز 85179 از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تاریخ 1398/02/09 در حوزه تخصصی معماری ، شهرسازی و طراحی شهری با هدف تحلیل رویدادهای تخصصی شهر مشهد شروع به فعالیت کرد.

پایگاه خبری افق اندیشان مشهد

رسانه های دیگر

  • افق مشهد
  • فصلنامه تلخند مشهد
  • مشهد تی وی پلاس

مجوزها:

logo-samandehi
  • اخبار
  • یادداشت ها
  • مقالات
  • یادداشتهای سردبیر
  • تحلیل اخبار
  • درباره ما
  • ارتباط با ما

تمامی حقوق نزد پایگاه خبری تحلیلی افق اندیشان مشهد محفوظ می باشد.

بدون نتیجه
مشاهده تمام نتایج
  • اخبار
  • تحلیل اخبار
  • یادداشت ها
  • یادداشتهای سردبیر
  • مقالات
  • گزیده پژوهش
  • ارتباط با ما
  • درباره ما
  • همکاری با ما

تمامی حقوق نزد پایگاه خبری تحلیلی افق اندیشان مشهد محفوظ می باشد.