رسانه‌های بی هویت در واقع همان کانال‌های خبری هستند که معمولاً در تلگرام و برخی از آن در اینستاگرام در قالب کانال و پیج فعالیت می‌کنند.

این تریبون‌های اطلاع‌رسانی بدون داشتن مجوز خاصی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی وزارت فرهنگ به نشر اخبار می پردازند. طبیعتاً صحت اخبار آنان چندان مورد اطمینان نیست، اما عدم نظارت صحیح در فضای مجازی و عدم اطلاع رسانی به موقع توسط روابط عمومی‌ها و رسانه‌های معتبر و البته قوانین ممیزی در نشر اخبار، باعث شده است این کانال‌های بی هویت مشتریان‌خاص خود را داشته باشند.

برای مثال بعد از شکایت برخی مسئولین از یک کانال خبری در مشهد، خبر بازداشت ادمین کانال در بسیاری از رسانه‌های خارجی نیز پخش شد.

این موضوع علاوه بر آن که نشان می‌دهد که رسانه‌های خارجی به‌دنبال ماهی‌گیری از آب گل‌آلود هستند، مشخص می‌کند که آنها هیچ درک درستی از ارزش خبر نداشته و حاشیه‌سازی ارزش بیشتری برایشان خواهد داشت. اما اینکه چه چیزی سبب شده تا این منابع خبری غیر موثق بتوانند از برخی رسانه‌های مجوز دار و حرفه‌ای تاثیرگذارتر باشند، جای سؤال است؟!

شروع به کار رسانه‌های بدون شناسنامه به ابتدای تولد فضای مجازی در ایران برمی‌گردد، جایی که برخی افراد با راه انداختن فن پیج تلاش کردند تا از فرد و یا گروه مورد علاقه خود حمایت کنند. رفته‌رفته این به اصطلاح فن پیج‌ها تبدیل شدند به رسانه‌های بدون مجوز برای اطلاع رسانی و تا امروز و در فضای پرحاشیه خبری فضای مجازی جولان می‌دهند.

همان‌طور که ذکر شد یکی از علت‌های مهم در تأثیرگذاری اخبار کانال‌های بدون شناسنامه، عملکرد ضعیف متولیان امر اطلاع‌رسانی در نهادهای دولتی از جمله روابط عمومی‌ها است، به نظر می‌رسد سیاست نشر اخبار خوب از داخل سازمان‌ها و عدم شفافیت باعث شده تا اخبار منفی درون سازمانی در کانال‌های بی هویت انتشار یافته و از آنجا که معمولاً منبع این اخبار از داخل خود سازمان‌ها می‌باشد، صحت آن قابل تامل است.

فضای مجازی توانست رابطه میان مردم و مسئولین را بسیار کم و سرعت نشر تمام اخبار را بسیار بالا ببرد.

همین موضوع باعث شد تا بسیاری از افراد اقدام به ساخت کانال خبررسانی با اهداف مختلف بکنند، یکی از موضوعاتی که همچنان مورد سوال است این است که مسئولیت این کار را با کدام نهاد است؟! آیا وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مسئول نظارت بر این کانال هاست و یا پلیس فتا و نهادی دیگر؟!

تعداد این کانال‌ها در مشهد بیشتر از سایر شهرستان‌های کشور است و برخی از آنان قدرت رسانه‌ای بیشتری نسبت به رسانه‌های با مجوز دارند.

کانال‌هایی که بعضا با ادبیات توهین‌آمیز نسبت به اشخاص قلم می‌زنند و با همین روش جذب مخاطب می‌کنند اما مشخص نیست مسئولیت توهین‌ها و افتراها با چه کسی می‌باشد؟

هرچند که این بی اخلاقی‌ها بعضا در رسانه‌های مجوز دار نیز مشاهده می‌شود اما تفاوت آن است که با مشخص بودن مسئولین رسانه و امکان احقاق حق شخص مورد خطاب قرار گرفته، حرمت قلم و اذهان عمومی رعایت می‌شود.

فضای مجازی علیرغم تمام خوبی‌هایش در حوزه رسانه، باعث ایجاد برخی بی‌اخلاقی ها شده که امیدواریم هرچه زودتر، چه با دخالت مسئولین و چه با رعایت انصاف توسط ادمین های این کانال‌ها و با رعایت قانون توسط همه، حرمت خبر، خبرنگار و حوزه خبری و اطلاع رسانی حفظ گردد.

🖊محمدرضا زارع برزشی – مدیرمسئول پایگاه خبری تحلیلی افق اندیشان مشهد