جایگاه و نقش حمل ونقل در ابعاد مختلف اقتصادی، سياسی و اجتماعی جوامع امروزی بر کسی پوشيده نيست. حمل ونقل یكی از پایه های اصلی توسعه پایدار و متوازن در جوامع بشری محسوب شده و در واقع شبكه های حمل و نقل با مؤلفه های مهمی همچون اقتصاد، امنيت و عدالت اجتماعی ارتباط تنگاتنگ دارند. در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها، همبستگی مستقيم ميان گسترش حمل ونقل و دستيابی به نرخ رشد اقتصادی وجود دارد و فعاليت های حمل ونقلی، ازجمله فعاليت های اساسی و زیربنایی برای رشد و تحول اقتصادی محسوب می شوند.
تجربه ابتلا به کرونا نشان داد که سيستم حمل و نقل به عنوان رگ هاي حياتي شهر با شرايط جديد بايد سازگارشود. باز طراحي خيابان ها با هدف ترويج فاصله اجتماعي، تعريض محورهای پیاده در مكان هاي شلوغ و تجاري و ساخت پياده روهاي جديد به عنوان روش های مؤثر در مدیریت شهری باید مورد توجه قرار گیرد. همچنين ايجاد و تعريض خطوط دوچرخه به عنوان مد حمل و نقلی پاک به منظور ترغيب به استفاده بيشتر و امكان رعايت فاصله اجتماعي در پياده راه هاي مراکز شهري و توسعه برنامه هاي اشتراك دوچرخه و همین طور طراحی محورهای منعطف که قابلیت تغییر ظرفیت تردد برای پیاده و سواره را داشته باشد، به عنوان روش های مؤثر در برابر ازدحام حمل و نقل عمومي و کاهش بحران ابتلا به ویروس کرونا می باشند.
در سالی که کرونا سبب توسعه ی دوچرخه سواری در شهرهای دنیا شد، تحقیقات انجام شده در شهر نیویورک بیانگر این است که کاستن از باندهای سواری برای اتومبیل ها و افزودن به باندهای دوچرخه میزان تصادفات را تا 67 درصد کاهش داده است و همچنین در این تحقیقات مشخص شده است که محورهای دوچرخه سواری رونق 49 درصدی خرده فروشی از مغازه ها و فروشگاه های محلی در طول مسیر به همراه داشته است. این در حالی است که دیگر نقاط شهر تنها 3 درصد افزایش خرده فروشی داشته اند و اینگونه است که در شهرهای جهان اول تهدیدها تبدیل به فرصت می شوند.
این روزها همزمان با بحران همه گیری کرونا، در مشهد نیز شاهد راه اندازی سیستم جدید دوچرخه های اشتراکی هستیم، اما راهی طولانی برای توسعه ی این مد پاک و فعال حمل و نقلی در پیش است، چرا که این مهم می بایست به عنوان یک اصل در توسعه شهرها مد نظر قرار گیرد. توجه بیش از پیش به گسترش ایستگاه ها در مناطق مختلف شهر و افزایش تعداد دوچرخه ها می تواند روند کنونی و امیدوارکننده ی ترویج دوچرخه سواری میان شهروندان را استمرار بخشد.
امید است شهروندان نیز با استفاده هرچه بیشتر از این حمل و نقل پاک، موجب افزایش روز افزون دوچرخه و دوچرخه سواران و کاهش آلودگی ناشی از وسایل نقلیه در شهر باشند.
الهه رحیم زاده_کارشناس مهندسی حمل و نقل و ترافیک شهری
