تسلط سرمایه بر مناسبات و تصمیم‌گیری‌های شهری مشهد

موضوعات شهرسازی از سه بُعد کالبد، عملکرد و معنا قابل‌تحلیل است و هریک از این ابعاد بر دیگری اثرگذار است.
پروژه‌ی برج جنوب میدان شهدا از هر سه بُعد قابل‌ بررسی است، اما به‌سبب اهمیت و جایگاه میدان شهدا، به‌عنوان تنها میدان (و نه فلکه) شهر،در تصویر ذهنی شهروندان و زائران از شهر مشهد، توجه به «معنا»ی هر اقدام عمرانی در این میدان ضروری است.

میدان شهدا از سالیان گذشته، با استقرار ساختمان شهرداری و سپس تالار شهر، به‌عنوان عرصه‌ای عمومی برای همه‌ی شهروندان شناخته می‌شده است و ویژگی‌های کالبدی و عملکردی آن نیز باید متناسب با همین نقش عمومی و همگانی بودن، تنظیم شود.
به‌نظر می‌رسد در نظر گرفتن کاربری مسکونی «ویژه» و برج‌سازی به‌منظور اسکان زائران بسیار ثروت‌مند در بلندترین ساختمان میدان اصلی شهر و در مجاورت مهم‌ترین ساختمان‌های مدیریت شهر، به ارائه‌ی معنایی جدید برای این فضای شهری منجر شود.

میدان شهدا گرچه به‌عنوان فضایی مختص پیاده طراحی شده، اما از بُعد عملکردی با چالشی اساسی روبه‌روست؛ عدم‌ استقرار کاربری‌های جاذب‌ جمعیت در ساختمان‌های اطرافِ میدان سبب شده که عبور از میدان، تنها دلیل حضور عابران پیاده در عرصه‌ی میدان شهدا در بسیاری از روزها و ساعت‌ها باشد.
اگر این مسأله‌ی عملکردی به‌عنوان یکی از مسائل وضع موجود میدان شهدا در نظر گرفته شود، انتظار می‌رود مداخله‌ها و توسعه‌های جدید در این فضا نیز در راستای پاسخ به این مسائل باشد. اما به نظر می‌رسد احداث یک برج «غیرعمومی» با کاربری مسکونی «ویژه» نه‌تنها کمکی به رونق و پویایی عملکردی فضای میدان شهدا نمی‌کند، بلکه یکی از فرصت‌های توسعه‌ی میدان و جانمایی عملکردهای جاذب‌ جمعیت را با احداث یک مجموعه‌ی انحصارگرایانه از بین خواهد برد.

مشابه بسیاری از پروژه‌های شهری، پرسش اساسی درباره‌ی برج جنوب این است که این ساختمان بلندمرتبه در پی پاسخ به کدام مسأله است؟

منبع:چهارطبقه