بلندمرتبه‌سازی پدیده ایست که طی دهه گذشته رونق چشمگیری در ایران پیدا کرده است البته این تغییر در شهرسازی همواره موافقان و مخالفان خاص خود را داشته است. در مشهد نیز تا اواخر دهه ۸۰ جز موارد انگشت شماری مثل زیست خاور ، آپارتمان های مرتفع و هتل هما آثاری از بلندمرتبه سازی به چشم نمی‌خورد اما آغاز بکار پروژه برج آلتون شروعی بر بلندمرتبه‌سازی در مشهد قلمداد می شود.
بلندمرتبه‌سازی نقطه مقابل گسترش افقی شهر (معضل پراکنده رویی )می باشد.اگر چه مدیریت شهری و ارائه خدمات در شهرهای عمودی بسیار راحت‌تر و کم هزینه‌تر انجام میشود ولی بلندمرتبه‌سازی به ویژه از جهت مسائل اجتماعی و روابط انسانی و هویت محلات مورد نقد کارشناسان می‌باشد
تخریب محیطزیست،تبدیل زمینها و باغهای اطراف شهر به کاربری مسکونی، مسیرهای رفت و آمد طولانی‌تر تا رسیدن به مراکز شهر،استفاده اجباری از وسیله حمل و نقل شخصی بعلت دوری از مراکز خرید و رفت و آمدهای روزانه کاری،آلودگی هوا،و هزینه های متحمل شده برای ایجاد زیرساخت‌های جاده‌ای و انتقال خدمات از جمله آب ،برق و گاز،ایجاد بستر حمل و نقل و افزایش حوزه نفوذ شهری همگی از معایب گسترش افقی شهرها می باشد.
مهمترین عاملی که موجب گسترش افقی شهر(پراکنده رویی) می شود عامل اقتصاد است.قیمت زمین و توان مالی افراد معیاری در محل سکونت است که شخص با توان مالی ضعیف مجبور به سکونت در حاشیه شهر میشود که داشتن وسیله نقلیه شخصی منجر به تشدید این امر می شود.
مدیریت شهری در آینده لاجرم خود را در مسیر گسترش و توسعه بلندمرتبه سازی خواهد یافت ؛از این رو نیاز است که با استفاده از سیاستهای شهری،قوانین مالیاتی و ضوابط سختگیرانه در داخل شهر،همچنین انجام طرح های مطالعاتی و بکارگیری نظرات کارشناسان مسائل فرهنگی-اجتماعی-جامعه شناسی و سایر علوم مرتبط شهر،آمادگی لازم جهت به حداقل رساندن آسیب های فرهنگی اجتماعی این پدیده را فراهم آورد.
منبع:جوانشهر رضوی
محمد یوسفی_دانشجوی دکتری برنامه‌ریزی شهری
