اطرافتان راه نگاه کنید. کمی اخبار را مرور کنید. بمباران حرف‌ها و خبر‌های ناخوشایند امانتان نمی‌دهد. در چنین شرایطی، برنامه شما برای حفظ سلامت روان خود و خانواده‌تان چیست؟ حتی اگر نگاهی به ناملایمات و پیچیدگی‌های شرایط کنونی نداشته باشیم و همه‌چیز را وفق مرادمان بیابیم، باز هم باید به عنوان مادر یا پدر برای خانواده‌مان برنامه داشته باشیم و زیست خانوادگی را مثل یک بازی گروهی ببینیم.
مدیریت شهری و شهرسازان نیز با همین رویکرد به خانواده نگاه می‌کنند و از همین منظر در تلاش‌اند به نیازهای یک خانواده ایرانی‌اسلامی در زیست شهری‌شان پاسخ دهند.
جنس تعاملات و پیچیدگی‌های روابط در خانواده امروزی ایجاب می‌کند که شهرسازی به سمت کاربری‌های چند عملکردی حرکت کند. در نتیجه بر حال خوب شهر تأثیر بگذارد، موضوعی که در معماری گذشته تجلی داشته است و در آینده نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
الگوی ساخت مسجد، بازار و مکتب در کنار یکدیگر در شهرسازی سنتی ایرانی دقیقا تأمین‌کننده همین دیدگاه بوده است. اکنون نیز نمونه‌های فراوانی را می‌توان یافت که با ارائه کاربری‌های چندعملکردی زیست شهری را برای خانواده‌ها تسهیل کرده است.
بازارچه گلستان کتاب در خیابان دانشگاه مشهد فضایی را فراهم کرده است که ترکیبی از سکون و گذران اوقات است. پاتوق‌ها، مغازه‌ها و فضا‌های آموزشی، فرهنگی و اداری به‌سادگی در مجاورت هم شکل گرفته‌اند.
در نگاهی کلان‌تر می‌توان به این مهم از طریق برگزاری رویداد‌ها نیز دست پیدا کرد. مهمانی ده‌کیلومتری در خیابان، ولی عصر (عج) تهران اگرچه عنوان مهمانی را یدک می‌کشید، برای مدتی محدود، ۱۰ کیلومتر از طولانی‌ترین خیابان غرب آسیا را به پیاده‌راهی تبدیل کرد که کاربری چندعملکردی با تأکید بر گذران اوقات فراغت خانواده داشت.
خیابان‌های پیاده‌مدار مثل جنت در مشهد نیز سابقه‌ای طولانی در ارائه چندعملکردی خدمات به خانواده شهری دارند. هم‌جواری بازار، مسجد، فضای سبز و پیاده‌مداری این خیابان‌ها باعث شده است همه اعضای خانواده بدون‌دغدغه، به حضور در آن و تأمین نیازهایشان اقدام کنند.
سمانه سلطانی – کارشناس ارشد شهرسازی
