♦ مقدمه:
در سال های اخیر به تحقیق می توان دید ضعف سیستم های اجرای ساختمان در ایران از دو منظر مدت زمان ساخت و کیفیت نهایی موجب شده تا مردم از ساختمان های جدید دلزده و ترجیح دهند در ساختمان های فرسوده ی خود زندگی کنند. این عدم اطمینان مردم به ساختمان های جدید الاحداث که همگی از سیستم های سنتی طراحی و اجرا تبعیت می کند به چند عامل بستگی دارد.
یکی از مهمترین عوامل، شخصی سازی ساختمان ها علی الخصوص در بخش مسکن است که متاسفانه با عقب کشیدن مهندسان معمار و سازه از این میدان، کار به دست نیرو های غیر متخصص افتاده است. حال آنکه اگر قرار است ساختمان ها به صورت شخصی ساخته شوند چه کسی بهتر از یک مهندس می تواند سرمایه گذار، در قالب شخصیت حقیقی یا حقوقی باشد؟ زیرا اوست که می تواند با استفاده از اعتبارات دولتی و با مشارکت بانک ها به صورت بهتری از این امکانات استفاده نماید. با مشاهده ی تجربه ی کشورهای پیشرفته، می توان دید که آن ها توانسته اند از طریق ساخت قطعات به طور جداگانه و اجرای آن در محل کارگاه ساختمانی اجرای پروژه در قالب شرکت ها، بر بسیاری از مشکلاتی که امروزه گریبانگیر بخش ساختمان است، فائق آیند.
یکی دیگر از عواملی که ساختمان سازی به صورت سنتی را مورد سوال قرار می دهد، برخورد سنتی و نه صنعتی با این پدیده از جانب مردم و دولت است. به طور مثال هنوز مردم هنگام خرید ساختمان، ترس آن را دارند که پس از مدت کوتاهی، ساختمان دچار خسارت (اعم از نشست، تخریب تاسیسات و غیره) گردد. در صورتی که با نگاهی صنعتی به ساختمان می توان کلیه بخش های آن را بیمه نمود و با این کار مسئولیت کلیه خسارت های احتمالی که ناشی از سهل انگاری در ساخت و یا اجرا بوده است متوجه سازنده و مجریان آن گردد.
حل این نوع مسائل به خریداران امنیت فکری می بخشد که در بخش مزایای صنعتی سازی ساختمان، به تفصیل به ارائه ی موضوع خواهیم پرداخت.
هنوز طبق آیین نامه اجرایی ماده ۳۳ قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان در خصوص شناسنامه فنی و ملکی ساختمان، متولیان امر ساختمان موفق نگشته اند دفترچه ساختمان که شامل معرفی کامل سیستم های اجرا، نقشه های معماری و سازه و تاسیسات می باشد را هنگام خرید به طور کامل به خریداران ارائه دهند. عامل دیگر در ساختمان سازی، تخصیص اعتبارات دولت به این بخش است که دولت ها به جهت هماهنگی و کنترل در این بخش می بایست از این طریق وارد شوند. این مسئله هنگامی که ساختمان به صورت صنعتی ساخته شود و شخصیت های حقوقی، جایگزین شخصیت های حقیقی شوند، با سهولت بسیار صورت می گیرد و در ضمن قابل کنترل و ارزیابی خواهد بود.
ارتباط ساختمان با اقتصاد کلان جامعه از دیگر عوامل دارای اهمیت است که می بایست مورد بررسی و حمایت قرار گیرد.
صنعت ساختمان به عنوان یکی از مهم ترین حوزه ها در صنایع، اگر به صورت علمی و تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد، این پتانسیل را دارد که موجب رونق اقتصادی جامعه گردد. البته عدم نظارت کنترل شده از سوی دولت به دلیل حجم انبوه این صنعت، سبب شده تا واسطه هایی از بخش طراحی و ساخت تا مرحله ی فروش و خرید و فروش مجدد، به صورت کاذب و بدون هیچگونه ارزش افزوده ای، سبب افزایش قیمت ها شوند. از طرفی گردش صحیح سرمایه و رونق اقتصادی، سبب ایجاد اشتغال در جامعه می گردد و می تواند بر عوامل فراوانی از جمله جنبه های اجتماعی تاثیر فراوان بگذارد.
باید توجه داشت ساختمان با انسان ها در ارتباط است، لذا توجه به کلیه مسائل انسانی، از توجه به ابعاد انسانی گرفته تا تاثیر بافت و رنگ مصالح بر روحیه ی استفاده کنندگان ساختمان، باید در نظر گرفته شود. پس طراحان ساختمان، باید کلیه این نیازهای انسانی را در نظر بگیرند و معماری انعطاف پذیر به ساکنان ارائه دهند.
مهم ترین عامل در صنعتی سازی ساختمان و آخرین عامل تاثیرگذار در صنعتی سازی ساختمان، بخصوص در ایران، عدم پاسخگویی روش های سنتی طراحی و ساخت ساختمان ها، با توجه به افزایش جمعیت و نیاز روز افزون به ساختمان های جدید به خصوص در بخش مسکن می باشد. لذا فاکتور سرعت انجام پروژه ضمن حفظ حداقل کیفیت روش های سنتی و بهبود آن، فاکتور بسیار تعیین کننده ای در پاسخگویی به این نیاز می باشد که این مهم، بدون ورود تکنولوژی به بخش ساختمان میسر نمی گردد.
در این کتاب سعی شده است ضمن بررسی و ارائه انواع روش ها و سیستم های ساختمان سازی صنعتی، به نقد و تبیین برخی مسائل و رویه ها نیز پرداخته شود، که می توانند موضوعات پژوهشگران گرامی در مقاطع تحصیلات تکمیلی و یا پروژه های تقاضا محور باشند.
برخی از ترس خوردن انگ بساز بفروش و برخی به دلیل عدم توان رقابت با بخش منفعت طلب غیرمتخصص دست از این رقابت کشیده اند.
